Plaatzetting

Plaatzetting lijkt heel sterk op kastzetting. Het enige verschil is dat de steen niet in een verhoogde ‘kast’ zit, maar in het massieve metaal (de ‘plaat’) van het sieraad zelf. Kleinere stenen zullen hierdoor gelijk met of zelfs lager dan het oppervlak van dit metaal zitten. Grotere stenen zullen echter ook boven het metaal uit steken.

De techniek voor plaatzetting is vergelijkbaar met kastzetting. Het metaal wordt voorzichtig naar beneden vervormd tot het de steen volledig vast houdt. Plaatzetting is wel moeilijker in uitvoering, omdat het metaal massief is en niet van buiten naar binnen kan worden bewerkt. Er is dus meer kracht nodig voor plaatzetting dan om de relatief dunne buitenkant van een kast te plooien.

Plaatzetting beschermt de edelsteen nog beter dan kastzetting, maar heeft zijn eigen nadeel. De kracht die ervoor nodig is, kan op zich ook de steen schenden. Aangezien de steen nog dieper in het metaal zit, kan de schittering er ook door verminderen.

Het beeld hierboven toont de gelijkenis tussen kast- en plaatzetting. Als je van bovenaf kijkt, lijkt het alsof de stenen in een onderbroken kast zitten. De ‘kast’ was echter te breed om te kunnen plooien vanuit de buitenkant, dus gaat het hier toch om plaatzetting.

Op de foto is het niet direct te zien, maar de diamant links zit lager dan de bovenkant van het metaal terwijl de groene cabochon rechts er ver bovenuit steekt. Beide stenen zitten echter met hun breedste punt precies even diep in het metaal. De vorm van de steen bepaalt hoe ver de steen boven het metaal uit steekt. De diamant is het breedst vlak bij de bovenkant, terwijl de cabochon onderaan het breedst is.

Plaatzetting betekent dus niet altijd dat de steen onder het oppervlak van de plaat zit. Deze zetwijze heeft ook andere nietszeggende namen zoals ‘gitane’ of ‘zigeuner’ zetting. Soms hoor je ook spreken van ‘bruneerzetting’ of ‘hamerzetting’. Dit zijn betere namen, want ‘bruneren’ betekent het plooien en doen blinken van metaal door een hard voorwerp met neerwaartse kracht erover te wrijven. Dit is een van de manieren om deze zetting te maken. Tegenwoordig doet de pneumatische micro hamer het werk, wij verkiezen dus de naam ‘hamerzetting’.